De huidige situatie rondom Corona is buitengewoon. Nederland heeft momenteel (wij schrijven 27 maart) ingrijpende maatregelen genomen om de ziekte te beheersen. Het is niet uitgesloten dat in de komende periode maatregelen worden verlengd of dat nieuwe maatregelen worden genomen. Deze maatregelen hebben grote impact en financiële gevolgen voor iedereen, inwoners, ondernemers en organisaties.
Deze crisis is ontstaan nade balansdatum van 31 december 2019, maar vóór de volledige afronding van het proces van de programmarekening inclusief accountantsverklaring en bestuurlijke behandeling. Om de situatie met een ander beeld te beschrijven: momenteel is sprake van een uitslaande brand die de brandweer onder controle probeert te krijgen. Het is niet reëel te verwachten dat iemand dan al in staat is om de brandschade te bepalen. Wat de crisis uiteindelijk gaat betekenen voor onze begroting en financiële positie is ongewis. We volstaan met een schets van de wijze waarop onze organisatie omgaat met de crisis en waar we gevolgen voor diverse baten en diverse lasten verwachten. We hebben geen aanleiding te veronderstellen dat de crisis gevolgen heeft voor de continuïteit van de gemeente.
Een extra structuur
Tijdens de crisis proberen we onze dienstverlening voort te zetten en het werk te continueren. Daarnaast werken we met een extra structuur om de problemen rond de crisis zoveel mogelijk in goede banen te leiden.
- Kernteam: burgemeester, wethouder, gemeentesecretaris, hoofd afdeling Veiligheid, woordvoerder, adviseur crisisbeheersing, bestuursadviseur en hoofd publieke zorg/sociaal domein.
- Calamiteitenteam: gemeentesecretaris, woordvoerder, communicatieadviseur en adviseur crisisbeheersing. Het team wordt ondersteund door een projectteam.
- Werkgroep financiële en juridische ondersteuning onder verantwoordelijkheid van de concerncontroller. De werkgroep adviseert onder andere over de aanpak en de financiële en juridische kaders.
- Ede maakt onderdeel uit van de Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden. Deze organisatie heeft een belangrijke rol bij de sturing van maatregelen op het gebied van de volksgezondheid.
De crisisorganisatie monitort continu de risico's en vitale activiteiten/kritische processen en stuurt waar nodig bij. Denk aan onder andere rampen- en incidentenbestrijding, verstrekken van basis inkomensvoorzieningen, verstrekken van informatie aan burgers, ICT, openbare ruimte (gemalen, riolering, afval) en de gevolgen voor de gemeentelijke organisatie bij uitval van personeel. Het kernteam houdt de gemeenteraad op de hoogte van de situatie.
Gevolgen voor de financiële positie van Ede zijn niet in te schatten
De financiële consequenties voor Ede zijn nu niet goed in te schatten. Processen en sturing worden zo goed mogelijk ingericht om met alle onzekerheden om te gaan, waar mogelijk duidelijkheid te krijgen over de impact op de financiële situatie en een deugdelijke administratie te blijven voeren waardoor de rechtmatigheid van uitgaven- en inkomsten mogelijk blijft.
De crisis heeft invloed op veel onderdelen uit onze begroting. De factor tijd, de duur van de crisis, speelt een belangrijke factor. De scenario's die het CPB geschetst heeft voor alleen al de economische groei laten de moeilijkheid van het inschatten en anticiperen zien.
In zijn algemeenheid kunnen we de volgende effecten verwachten: Toename van uitgaven voor inkomensondersteuning en volksgezondheid, onzekerheid op het gebied van uitgaven voor onderwijs, wegvallende inkomsten (bijvoorbeeld parkeergelden en toeristenbelasting), onderuitputting op investeringen, mogelijke stagnatie van uitgifte van gronden en vertraging van voorgenomen maatregelen voor nieuw beleid en ombuigingen.
Deze crisis kan ook gevolgen hebben voor contractpartijen in de zorg, verbonden partijen en organisaties die van de gemeente subsidie ontvangen. Bij deze externe partijen kan sprake zijn van liquiditeitsproblemen en ook dit kan gevolgen hebben voor de waardering van vorderingen en deelnames van de gemeente. Onzekerheid doet zich verder voor in de financiële verhouding met het Rijk dat een uitgebreid pakket van maatregelen getroffen heeft dat gemeenten deels uitvoeren. De VNG overlegt namens de gemeenten met het Rijk over de vergoeding van door gemeenten te maken kosten.
Ons planning & controlproces wordt niet stilgelegd, wel wordt gekeken naar vorm en inhoud. We blijven werken aan het zo goed mogelijk inzichtelijk maken van de gevolgen van de crisis voor onze begroting en onze financiële positie.